مقدمه ای بر ضدعفونی و دارو درمانی آبزیان:
ضدعفونی کردن و دارو درمانی آبزیان روش های مختلفی دارد که بسته به گونه ماهی، وزن ماهی، نوع استخر پرورش، نوع بیماری و… میتواند متغیر باشد. در اینجا به چند روش ضدعفونی پرکاربرد و چند نشانه ظاهری عمومی که میتواند نشان دهنده سلامت و یا بیماری ماهی شما باشد اشاره میکنیم.
دارو درمانی آبزیان شامل سه رویکرد اولیه میباشد:
1- اضافه کردن مواد ضدعفونی کننده به آب (داروهای محلول در آب)
دارو درمانی از طریق آب خود به سه روش مختلف انجام میگیرد.
الف- غوطهور ساختن ماهی: در این روش محلولی غلیظ از ماده شیمیایی مورد نظر را به یک مخزن اضافه میکنیم. ماهیها و یا تخمهای آنها را در تورهای دستی و یا سطلهایی قرار داده و برای چند ثانیه در محلول دارو فرو میکنیم. از این روش عمدتا برای ضدعفونی استخرهای آبراههای برای جلوگیری و پیشگیری از شیوع بیماریها استفاده میشود.
ب- حمام کردن: متعارفترین روش استفاده از مواد دارویی، حمام کردن ماهی در مواد محلول در آب است. این روش قابل پیاده سازی در استخرها و مخازن پرورش است. در این روش آب مورد استفاده باید نرخ تعویض پایینی داشته باشد و ماهیها برای مدت زمانی معین در محلول ضدعفونی کننده قرار گیرند. ماهیهایی که از عوامل بیماریزای خارجی (مانند انگلها، قارچها و باکتریها) رنج میبرند با این روش قابل درمان هستند. سه روش مختلف نیز برای اعمال حمام کردن در مواد دارویی وجود دارد. تفاوت میان این سه روش غلظت مواد شیمیایی وارد شده به آب و مدت زمانیست که ماهیها در تماس با مواد دارویی قرار میگیرند.
- شستن غرقآبی: ماهی در یک محلول غلیظ دارو به مدت کوتاهی فرو برده و شسته میشود. مدت این شست و شو معمولا زیر یک دقیقه است. طولانیتر شدن این نوع شست و شو میتواند برای ماهیها مرگبار باشد. این روش به دلیل اینکه توانایی ضدعفونی تعداد زیادی ماهی را در مدت زمان کوتاهی دارد مورد استفاده قرار میگیرد. تفاوت اساسی این روش با غوطه ور ساختن ماهی که در ابتدای متن دربارهاش توضیح دادیم، مدت زمان طولانیتر و استفاده از محلول رقیقتر میباشد.
- حمام کوتاه مدت: حمام کوتاه به روشی اطلاق میشود که در آن ماهیها به مدت 30 دقیقه تا چند ساعت در یک محلول شیمیایی ضد عفونی کننده با غلظت متوسط قرار میگیرند. این روش میتواند تاثیر بسیار مثبتی بر روی مخازن پرورش، استخرهای آبراههای و آکواریومها داشته باشد. مدت زمان قرار گرفتن ماهیها در محلول شیمیایی بستگی به نوع ماده مورد استفاده در ضدعفونی، غلظت آن و نوع محل نگهداری ماهیها دارد.
در بسیاری از موارد جریان آب و فرایند تصفیه در طی استحمام ماهیها متوقف میشود. این روش کاربرد گستردهای در درمان بیماریهای انگلی دارد.
- حمام طولانی مدت: در این روش دوز پایینی از دارو به آب محل زندگی ماهیها اضافه میکنیم و آنها تا زمانی که دارو در آب وجود داشته باشد با آن در تماس هستند. این تنها روش استحمام ماهیها در استخرهای خاکیست.
به دلیل غلظت پایین مواد شیمیایی اضافه شده این روش ارزان ترین و امن ترین روش درمانی با داروهای شیمیاییست. این داروها ممکن است روزها و هفتهها در آب استخر باقی بمانند. این مسئله باعث میشود تا در این روش تنها استفاده از داروهایی که درجه سمیت پایینی دارند میسر باشد.
ج- سیفون کردن: سیفون کردن در واقع مشابه روش حمام کردن ماهیهاست و در استخرهای آبراهی و سیستمهایی که آب مداوما از یک سر تا انتهای دیگر آنها جریان دارد استفاده میشود. جریان آب در طی فرایند ضدعفونی متوقف نمیشود اما غلظت بالایی از مواد ضدعفونی کننده وارد جریان آب میشود و مانند یک موج در امتداد استخر پخش میشود. دوز مورد استفاده باید ظرف یک الی دو دقیقه به آرامی وارد آب شود. مقدار دارویی که با محاسبات علمی سهم شده است با جریان مستقیم به سامانه وارد و از سمت دیگر آن خارج میشود. این روش به کرات در مراکز تکثیر سالمونیدهها مورد استفاده قرار میگیرد. سیفون کردن تنها مناسب سیستمهایی است که جریان موجود در آنها قدرت کافی برای هدایت دارو به انتهای دیگر استخر و دفع آن به طور کامل را طی مدت زمان مورد نظر دارا باشد.
2- دارو درمانی با استفاده از غذای ماهیها:
غذای آغشته به دارو به طور گسترده برای انجام مداخلات دارویی بر روی ماهیها مورد استفاده قرار میگیرد.
3- دارو درمانی انفرادی ماهیها:
ماهیهای ارزشمند میتوانند با استفاده از تزریقات، پماد زدن، خوراندن دارو و… به صورتی انفرادی دارو درمانی شوند.
زنگ خطر!
نشانگان بالینی مهمی که میتوانند در تشخیص نارساییها و بیماریهای احتمالی به شما کمک کنند:
ماهی بیمار | ماهی سالم | علائم |
برای دریافت غذا عکس العملی نشان نمیدهند و فرار میکنند. | به محض دیدن شخص کنار استخر برای گرفتن غذا هجوم میآورند. | اشتهای ماهی |
به طور پراکنده و بیحال در گوشه و کنار استخر قرار میگیرند. | به طور یکنواخت و منظم در خلاف جهت آب شنا میکنند. | وضعیت ماهی در آب |
رنگ پریده و تیره رنگ هستند. | دارای رنگ نقرهای هستند و از درخشندگی خاصی برخوردارند. | رنگ ماهی |
در بالههایشان آثار پوسیدگی و خوردگی مشاهده میشود. | دارای باله پشتی سالم و فاقد پوسیدگی و خوردگی هستند. | وضعیت بالههای ماهی |
چشمان کاملا از حدقه بیرون زده دارند. | چشمانشان شفاف و مقعر است و در درون حدقه قرار دارد. |
وضعیت چشم ماهی |
دارای سر بزرگ و جثه ی لاغری میباشند.این عارضه بر اثر سوء تغذیه ایجاد میشود و ماهیان اینچنینی به pinhead معروفند. | بدنشان دوکی شکل است و وضعیت سر نسبت به بدن کاملا متناسب است. | شکل ظاهری ماهی |
دارای برانشهای رنگ پریده و زرد متمایل به سفید و بعضا به صورت تودهای و آلوده به قارچ هستند. | برانش سالم دارند، رنگ آن قرمز خوشرنگ و فاقد مواد موکوسی است. | وضعیت برانش ماهی |
دارای درپوش برانش خورده شده و ناقص هستند به طوری که بخشی از برانش ماهی پوشش ندارد و کاملا قابل روییت است. | دارای درپوش برانش سالم و فاقد خوردگی هستند که کاملا برانش ماهی را پوشانده است. | وضعیت درپوش برانش ماهی |
دارای زخمها و لکههای مشکوک به وجود انگل در روی بدن میباشند. | بدن پوشیده از فلس و فاقد زخم یا لکههای بیماریزا است. | وضعیت بدن ماهی |
دارای دهانی زخمی و گاهی دارای جوشهای قهوهای روی فکها و زوائد دندانی خورده شده میباشند. | دارای دهانی سالم، مدور و فکهای سالم و زوائد منظم هستند. | وضعیت دهان ماهی |
ref:
2 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
عالی بود استفاده کردم ممنون از اطلاعات مفیدی که به اشتراک میگذارید
خوشحالیم که برای شما مفید واقع شده
🙂